Çağdaş Gazeteciler Derneği Ankara Şubesi - Basın Özgürlüğü ve Türkiye

	Basın Özgürlüğü ve Türkiye
	03 Mayıs 2015, Pazar

blog.radikal.com.tr, Arzu Şen - 3 Mayıs 2015

Basın Özgürlüğü ve Türkiye

Bugün, UNESCO'nun 1993 yılında ilan ettiği "Dünya Basın Özgürlüğü Günü". Verilmek istenen mesaj ise dünyadaki tüm basın organlarının/gazetecilerin "özgürce ve korkmaksızın" haber yapma hakkına sahip olmalarıdır.

Birleşmiş Milletler'in de İnsan Hakları Sözleşmesi'nin 19'uncu maddesini göz önünde bulundurursak, "Her ferdin fikir ve fikirlerini açıklamak hürriyetine hakkın vardır. Bu hak fikirlerinden ötürü rahatsız edilmemek, memleket sınırları mevzubahis olmaksızın malümat ve fikirleri her vasıta ile aramak, elde etmek ve yaymak hakkını içerir."

Basın özgürlüğüne zincir vurmak demek, demokrasiye zincir vurulması demektir!

Özgür basının varlığı demokrasinin olmazsa olmaz güvencelerinden ve şartlarından biridir. Özgür basın, iktidarın yaptığı, yapmadığı, gizlediği veya örtbas etmeye çalıştığı tüm icraatlarını izlemek ve yurttaşlarını bilgilendirmek görevine üstlenir. Genellikle hiçbir iktidar bu muhalif haberciliği sevmez. Ama eğer ülkede gerçek demokrasi var ise, buna katlanır ve baskı uygulamaz. Bizim ülkemizde gazeteci olmanıza bile gerek yok, artık sosyal medyadan da hükümeti eleştiriyorsanız cezası kesilebiliyor; hatta yeni yasalar sağolsun, sosyal medya tamamen erişime engellenebiliyor.

Düşünce kuruluşu Freedom House'a göre Türkiye bu konuda en çok gerileyen 3 ülke arasında (diğer ülkeler Tayland ve Ekvador). Raporun tüm detayları için:
https://freedomhouse.org/sites/default/files/FreedomofthePress_2015_FINAL.pdf

Sınır Tanımayan Gazeteciler Örgütü'nün (RSF) 2015 Dünya Basın Özgürlüğü Endeksi raporuna göre 180 ülke arasında 149'uncu sırada yer aldı. Bu şoke edici raporu incelemek için: http://index.rsf.org/#!/

Uluslararası Gazeteciler Cemiyeti'nin raporunda da (CPJ) Türkiye yine çok arka sıralarda. Sonuç itibariyle son yılların (yurt içi ve yurt dışı) hangi raporuna bakarsak bakalım, Türkiye kesinlikle basın özgürlüğü konusunda sınıfta kalmış durumda. Peki Türkiye'deki yetkililer bu durumu nasıl değerlendiriyor?

Çağdaş Gazeteciler Derneği Başkanı Ahmet Abakay, AKP iktidarının 13 yıllık döneminde basın, düşünce ve ifade özgürlüğü konusunda cumhuriyet tarihinin en ağır, en baskıcı döneminin yaşandığını öne sürüyor. Bu süre içinde yazıları, haberleri, görüşleri ve siyasal bakışları nedeniyle çok sayıda gazetecinin cezaevlerine konulduğunu ifade ediyor. Abakay, "Eski başbakan ve şimdinin cumhurbaşkanı RTE, gazeteci yazarlar ve çizerler için en fazla dava açma rekorunu elinde bulunduruyor. İktidar yanlısı olmayan, muhalif duruş sergileyenlerin soluğu mahkemelerde aldığı bir ülkede yaşıyoruz. Akreditasyon uygulaması altında olay izlemeye, görev yapmaya giden gazeteciler cami avlularına bile sokulmamaya başlandı" diyor.

Türkiye Gazeteciler Sendikası (SGS) Başkanı Ercan İpekçi de Türkiye'nin dünya basın özgürlüğünü en fazla tehdit eden ülkelerden bir haline geldiğini ifade ediyor. İpekçi, "Bu utanç verici tablodan çıkmak için hızla Terörle Mücadele Yasası'nın kaldırılması ve Türk Ceza Kanunu'nun basın ve ifade özgürlüğünü kısıtlayan maddelerinin değiştirilmesi gerekiyor" diyor. Ipekçi, "Şu anda 300'e yakın gazeteci tahliye olmalarına rağmen dosyalarının Yargıtay'daki akıbetini beklemeye mahkum ediliyor. Bu nedenle kalem oynatamıyorlar, sürekli baskı altında tutuluyorlar" diye konuşuyor. İpekçi, yazdıkları veya fikirleri nedeniyle iktidar baskısıyla işten çıkarılan yüzlerce basın mensubunun da mesleğini yapamayacak hale getirildiğini belirtiyor.

Sınır Tanımayan Gazeteciler Örgütü Türkiye Temsilcisi Erol Önderoğlu ise Türkiye medyasında temel etik standartlardaki geriye gidiş ve mevcut baskı ortamanın ifade özgürlüğü konusunda geleceğe dair umutları zayıflattığını vurguluyor. Türkiye'de artık yalnızca ulusal medya organlarının değil; internet üzerinden bilgi paylaşan, haber izleyen, yorum yapan insanların bile tutukluluğa varan cezai müeyyidelerle karşılaştığını belirten Önderoğlu, "Basın ve ifade özgürlüğü açısından yaşanan tahribat kolay atlatılacağa benzemiyor. Basın özgürlüğü konusunda devletin rotasını yeniden AB standartlarına çevirmesi gerekiyor" değerlendirmesinde bulunuyor.

Anlayacağınız mikrofunu yurt içi ve dışı kime uzatırsak uzatalım, herkes aynı şeyi ifade ediyor; Türkiye'de katiyen basın özgürlüğünün olmadığını!

Açık hava hapishanesi haline gelmiş ülkemizde insanlar sadece fikirlerinden dolayı hapishaneye atılıyor, ağır cezalar alıyor, hatta öldürülüyor. Ama susmak ve katlanmak demokrasinin sonu demektir. Demokrasiyi yaşatmak için insanlar sesini her daim yükseltmeli. Dünya Gazeteciler Birliği'nin aşağıdaki afişinde "Sesini hiç duymasaydık ne olurdu?" yazıyor. Gandhi dünya tarihine adını yazdırmış, şiddet uygulamadanda bir çok yere varılabileceğini kanıtlamıştır. Bu zor mücadelesinin ardından ülkesini bağımsızlığa taşımış ve bunun için ölümü bile göze almıştır. Sesini duymasaydık ne olurdu peki?

Kamerayı tekrar kendi ülkemize çevirdiğimizde Uğur Mumcu, Muammer Aksoy, Bahriye Üçok, Ahmet Taner Kışlalı, Onat Kutlar, Çetin Emeç, Metin Göktepe, Turan Dursun, Necip Hablemitoğlu, Doğan Öz, Abdi İpekçi, Hrant Dink gibi birbirinden değerli gazetecilerimiz, aydınlarımız, bilim insanlarımız, düşünürlerimiz Türkiye'nin bu "oligarşik" yapısının kurbanları olmuştur. Bu güzel insanlar daha çok demokrasi, daha çok hukuk, sosyal adalet ve insanca yaşam, daha laik bir Türkiye'ye yüreklerini koymuşlardı. Onlar da demokratik bir ülke için mücadele etmenin bedelini hayatlarıyla ödediler.

Ülkemizde ve dünyada basın özgürlüğünün önünde her zaman engeller olacaktır, ama korkumuza yenik düşerek kalemimizi bir kenara koyarsak, tüm öldürülen aydınlarımıza, yarım kalmış davalarına ve herşeyden önce kendimize ihanet etmiş olmaz mıyız?

Saygılarımla, Arzu Şen